ZADŁAWIENIE pierwsza pomoc – jak skutecznie postępować, by potrafić jej udzielić?
Zadławienie to skutek zamknięcia dróg oddechowych przez ciało obce w wyniku szybkiego, łapczywego połykania pokarmów czy też drobnego przedmiotu w przypadku małego dziecka. Zadławienie jest bezwzględnym stanem zagrożenia życia, z którym można spotkać się każdego dnia.
Zanim dochodzi do bezpośredniego zagrożenia życia, nasz organizm samodzielnie podejmuje próbę przywrócenia płynności dróg oddechowych. Pozwala na to chrząstka krtani (zwana nagłośnią), która domyka wejście do układu oddechowego blokując w ten sposób dostęp ciał obcych do jego wnętrza.
Jak rozpoznać zadławienie u osoby, która wymaga naszej pomocy?
Charakterystyczny gest chwytania za szyję, mocno zaczerwieniona twarz, łzawiące oczy, czy próby szybkiego nabrania powietrza przez niedrożność dróg oddechowych – to właśnie wtedy możemy podejrzewać, że chodzi o zadławienie.
Jeśli podczas zapytania poszkodowanego dławiącego się będzie on w stanie odpowiedzieć na zadane przez nas pytanie, podejrzewamy łagodną niedrożność dróg oddechowych. Jeżeli osoba ta jest z nami w kontakcie słownym znaczy to tyle samo co stwierdzenie, że potrafi samodzielnie oddychać. Zachęcamy poszkodowanego do częstego kaszlu, jesteśmy z nim na miejscu zdarzenia i oczekujemy na poprawę sytuacji bądź pogorszenie stanu zdrowia.
Jeśli jednak usłyszymy świsty oddechowe i bardzo ciche, nieskuteczne próby kaszlu, możemy podejrzewać ciężką niedrożność dróg oddechowych i co za tym idzie przystępujemy do udzielenia pierwszej pomocy! Istotnym i ważnym elementem w udzielaniu pierwszej pomocy jest komunikacja z poszkodowanym. Bardzo często ze względu na narastającą panikę i stopniowe niedotlenienie mózgu, osoby dławiące się stają się agresywne i ruchem odpychającym bronią się przed osobami chcącymi udzielać pierwszej pomocy medycznej.
Jak należy postępować przy zadławieniu?
Jeżeli poszkodowany przestał kaszleć, a jest stale przytomny należy:
- pochylić poszkodowanego do przodu
- 5 razy energicznie uderzyć w okolicę między łopatkami
W sytuacji gdy nasze uderzenie nie skutkuje należy zastosować tzw. chwyt Heimlicha to znaczy:
- pochylić poszkodowanego lekko do przodu
- objąć dwiema rękami kładąc jedną część ręki na nadbrzuszu (poniżej linii mostka), a drugą ręką objąć zaciśniętą piąstkę
- energicznie pociągać poszkodowanego do siebie i do góry
Jeżeli opisywane wyżej działania próby usunięcia ciała obcego u osób dorosłych z dróg oddechowych nie przynoszą zamierzonych rezultatów, należy bezzwłocznie wezwać pogotowie 999 lub numer alarmowy 112.
Jeśli dojdzie do całkowitej utraty przytomności przez poszkodowanego, należy rozpocząć reanimację!
Ułóż poszkodowanego na płaskiej powierzchni, zacznij uciskać klatkę piersiową w cyklu 30 uciśnięć centralnej części klatki piersiowej na 2 wdechy ratownicze. Te 2 wdechy ratownicze mogą być skuteczne w przesunięciu ciała obce obecnego znajdującego się w krtani w głąb dróg oddechowych. Tak podjęte działanie często skutkuje udrożnieniem jednego z płuc, co z kolei umożliwia cyrkulację powietrza, która jest niezbędna do ratowania życia.
W przypadku zadławienia przed każdym oddechem ratowniczym powinniśmy szybkim ruchem sprawdzić zawartość jamy ustnej, czy ciało obce jest widoczne i czy jesteśmy w stanie je wyciągnąć. Nie należy poszukiwać ciała obcego „na ślepo”, by nie doszło do obrażeń zarówno u poszkodowanego, jak i u nas samych. Należy pamiętać, by w sytuacji utraty przytomności osoby poszkodowanej wskazać osobę odpowiedzialną za wezwanie służb ratunkowych i dostarczenie defibrylatora AED, jeśli takowy znajduje się w zasięgu ręki.
Co w przypadku zadławień u dzieci?
Warto wiedzieć, że postępowanie i udzielanie pomocy w zadławieniu u dzieci powyżej 1 roku życia wykonuje się tak samo jak u osoby dorosłej. Inaczej wygląda to w przypadku dzieci poniżej 1 roku życia.
- jeżeli niemowlę kaszle dość efektywnie, każde dodatkowe działania są zbędne, staraj się obserwować panującą sytuację
- jeżeli dziecko jest przytomne, ale nie ma odruchu kaszlu lub kaszel ten jest nieefektywny, wykonaj z wyczuciem 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową
- W przypadku zadławienia, gdy dziecko jest przytomne ale nie kaszle ułóż je głową w dół na całym swoim przedramieniu
- Chwyć kciukiem i palcem za żuchwę w celu stabilizacji – pamiętaj, by nie chwytać za szyję!
- Wykonaj energicznie 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową dziecka używając przy tym nadgarstka drugiej wolnej ręki
- Po każdym uderzeniu sprawdzaj, czy ciało obce będące powodem zadławienia zostało usunięte!
Jeżeli uderzenia w okolicę międzyłopatkową przy zadławieniu nie przynoszą żadnych efektów, wykonaj 5 uciśnięć klatki piersiowej:
- obróć niemowlę w pozycji na wznak głową skierowaną w dół na wolnym przedramieniu i obejmij całą dłonią jego potylicę
- wyznacz miejsce i działaj uciśnięciami klatki piersiowej w dolnej połowie mostka
- przejdź do uciskania klatki piersiowej – wykonaj 5 uciśnięć
- stale kontynuuj wykonanie 5 uderzeń w okolicę między łopatkami na przemian z 5 uciśnięciami klatki piersiowej do czasu usunięcia ciała obcego z organizmu
- Jeżeli ze względu na niedrożność dróg oddechowych niemowlę straciło przytomność, przestało kaszleć, poleć zawezwanie zespołu ratownictwa medycznego, podejmij pierwszą pomoc i rozpocznij resuscytację. Nie zapomnij wezwać służb medycznych numerem 999 lub 112.
PAMIĘTAJ, że zadławienie i zakrztuszenie to nie to samo! Zadławienie to całkowita niedrożność górnych dróg oddechowych, w której przepływ powietrza na skutek obecności ciała obcego jest utrudniony. Zakrztuszenie to niedrożność częściowa.
Czego nie robić przy zakrztuszeniu?
- Nie podejmuj działań klepania poszkodowanego po plecach – osoba, która jest uderzona w plecy automatycznie nabiera powietrza do płuc – w efekcie może to pogłębić niedrożności dróg oddechowych i je zablokować
- Jeśli chcesz starać się udrożnić drogi oddechowe przy zakrztuszeniu, pozwól poszkodowanemu samodzielnie odkaszlnąć blokadę.
- Nie unoś poszkodowanemu rąk do góry, sprawia to, że mięśnie w okolicy tchawicy mocno rozluźniają się, przez co ryzyko przesunięcia się ciała obcego z dróg oddechowych w głąb i całkowita blokada narasta. Unoszenie rąk do góry zmniejsza i zarazem ogranicza odruch kaszlu, czyli naturalną reakcję obronną organizmu na ciało obce, zamyka też przy tym drogi oddechowe.
- Udzielając pierwszej pomocy staraj się nie dopuścić do popijania wody w trakcie gdy ciało obce powoduje zakrztuszenia, gdyż niesie to za sobą ogromne ryzyko zachłyśnięcia.
Zadławienie to stan zagrożenia zdrowia i życia i przede wszystkim zaburzenia dróg oddechowych z jakimi możesz mieć do czynienia każdego dnia. Zamiast panikować
i w pośpiechu wzywać pogotowie, naucz się właściwie reagować.
